آیا می دانستید که؟
خالق ما در ذهن ما یک GIS نیز قرارداده و ما در بیشتر مواقع در حال استفاده از آن هستیم! همینکه هنگام حرکت
در معابر سطح شهر سعی می کنیم همواره کوتاهترین مسیر را انتخاب کنیم و یا هنگام خرید سعی می کنیم تا نزدیکترین فروشگاه متناسب با معیارهايمان را انتخاب کنیم، در حقیقت داریم از GISذهنمان استفاده می کنیم.
سیستم یا سامانه (System) مجموعه¬ای از اجزا است که با هم کار میکنند و هدف مشخصی را دنبال میکنند . هر سیستم دارای سه بخش ورودی، پردازش و خروجی می باشد.

در هر سیستم، دیتاهایی به عنوان ورودی، وارد شده، بعد از انجام پردازش در نهایت یک نتیجه را برای ما به دنبال خواهد داشت. اتومبیل مثالی از یک سیستم می¬باشد که یکی از ورودی های آن، سوخت می¬باشد. کاری که اتومبیل انجام می¬دهد، سوزاندن سوخت و تبدیل آن به انرژی حرکتی است و نتیجه آن، حرکت می باشد.
داده
داده¬ها (Data) مواد خام یا ورودی سیستم هستند که نیاز به طی فرآیندهایی دارند. اعداد، حروف، نمادها و... . داده ها به خودی خود هیچ کاربرد و ارزشی ندارند. برای مثال عدد 22 ، یک داده میباشد که فاقد معنا و مفهوم است و مشخص نیست که دقیقا چیست. داده ها به عنوان ورودی سیستم ها مورد استفاده قرار می گیرند.
اطلاعات
اطلاعات ) Information )، عبارتند از داده هایی که پس از طی فرآیندهایی، معنادار می¬شوند. جهت تبدیل داده-ها به اطلاعات، باید تغییرات و یا اصلاحاتی روی آنها صورت داده شود. به این تغییرات و اصلاحات ،پردازش (process) گفته می¬شود. اطلاعات، دارای معنا و مفهوم هستند و مانند داده¬ها، مبهم و غیرقابل فهم نیستند. برای مثال میگوییم عدد 22 نمره درس ریاضی دانش¬آموزی با نام علی امیری میباشد. اینک ما در مورد نمره درس ریاضی علی امیری، اطلاع داریم. اطلاعات به عنوان خروجی سیستم ها می¬باشند.
دانش:
دانش (Knowledge) عبارت است از مجموعه دانستنی¬هایی که برای تصمیم¬گیری، از آنها بهره، گرفته می¬شود. عبور و گذر از اطلاعات به دانش، محتاج در کنار یکدیگر نهادن هدفدار قطعات پراکنده اطلاعات می¬باشد. برای مثال، با گردآوری نمرات دروس مختلف دانش¬آموز علی امیری، میتوان نسبت به وضعیت تحصیلی وی، دانش پیدا نمود. برای تبدیل اطلاعات به دانش، سامانه¬ها به کمک ما خواهند آمد تا کار ما را سریعتر و راحتتر کنند.

داده¬ها در پایینترین سطح قرار دارند. در این سطح، معنا و مفهوم وجود ندارد. پس از انجام پردازش لازم بر روی داده¬ها، اطلاعات از آنها حاصل میشوند که معنا و مفهوم پیدا کردهاند. در جهان امروز، اطلاعات، منشا قدرت تلقی میگردند. اطلاعات تا زمانی که به دانش تبدیل نشوند، نمی¬توانند ما را در تصمیم¬گیری¬ها، پشتیبانی نمایند. اینجاست که نقش سامانه¬ها مطرح میگردد. در حقیقت، سامانه¬ها به منظور تبدیل اطلاعات به دانش و آگاهی، مورد استفاده قرار می¬گیرند.
دستیابی به اطلاعات برای هر شخص یا سازمان، به پنج نیاز آنها پاسخ میدهد:

برنامه ریزی:
در مرحله برنامه ریزی، اطلاعات، بسیار با ارزش هستند؛ زیرا بعنوان یک فاکتور مهم در فرآیند تصمیم گیری محسوب
میشوند.

ثبت:
برای برنامه ریزی و تصمیم گیری، نیازمند ثبت و ضبط اطلاعات هستیم.

کنترل:
اطلاعات میبایست به ما کمک کنند تا هرآنچه که منجر به بهبود و یا پسرفت سیستم میشود را بشناسیم نه اینکه
آن را پیش بینی کنیم.

اندازه گیری:
عملکرد سازمان، میبایست از طریق اطلاعات موجود، تجزیه و تحلیل و اندازه گیری شود.

تصمیم گیری:
از آنجاییکه اطلاعات می¬توانند به دانش تبدیل شوند، لذا همواره می¬توانند به عنوان یک فاکتور پشتیبان تصمیم-گیری،
مطرح باشند. در سازمانها معمولا از سه رکن اساس زیر به منظور تصمیم¬گیری استفاده میشود:

                                                          زمان / هزینه / کیفیت

بسیاری از اطلاعات، به نوعی به مکان و موقعیت زمینی مرتبط میباشند. به این اطلاعات، اطلاعات جغرافیایی (Geo Information ) و یا اطلاعات مکانی (Geospatial Information ) گفته میشود. امروزه، اطلاعات جغرافیایی یا اطلاعات مکانی یکی از مهمترین و کلیدی¬ترین منابع مورد نیاز برای مدیریت، برنامه ریزی و تصمیم گیری به شمار میرود. اهمیت این اطلاعات تا حدی افزایش یافته است که از آنها به عنوان رکن چهارم در تصمیم گیری، یاد میشود.

                                                      زمان / هزینه / کیفیت /اطلاعات جغرافیایی

بدیهی است، سازمانهایی که از اطلاعات مکانی در امر تصمیم سازی بهره می¬برند، میتوانند تصمیم آگاهانه تری را
نسبت به سایرین، اتخاذ نمایند.
داده جغرافیایی چیست؟
اگر به هرم قبلی نگاهی بیاندازید، در پایین ترین سطح، ما دادههای جغرافیایی یا داده های مکانی را خواهیم داشت. داده جغرافیایی عبارت است از موقعیت پدیدهها، برحسب مختصات جغرافیایی یا همان طول و عرض جغرافیایی. برای مثال، آدرسها و مختصات، میتوانند به عنوان دادههای جغرافیایی در نظر گرفته شوند. به اعداد زیر دقت کنید:
35.691317, 51.3719313
35.6913456, 51.3718088
35.6913608, 51.3717369
35.6913042, 51.3716210
35.6913519, 5137153100
35.6911822, 51.3716011
این اعداد، چند مختصات جغرافیایی می باشند که فاقد معنا و مفهوم هستند. ما واقعا نمی دانیم که این مختصات واقعا
چه هستند. پس به این مختصات، داده های جغرافیایی می گوییم.
اطلاعات جغرافیایی چیست؟
در سطح دوم، اطلاعات جغرافیایی یا اطلاعات مکانی را خواهیم داشت. این اطلاعات، شکل معنادار داده های جغرافیایی
میباشند. برای مثال، یک ملک را تصور کنید که مختصات گوشه ها آن را داریم و اکنون با استفاده از مختصات گوشه های آن، یک چندضلعی را ترسیم کرده ایم. در حال حاضر، ما دارای اطلاعات جغرافیایی در خصوص یک ملک بر روی زمین، هستیم.
همان داده های جغرافیایی که مختصات بدون معنا بودند را رسم کرده ایم و نقاط را به هم متصل نمودیم . اینک یک پارسل )به انگلیسیParcel ( تشکیل شده است. داده های جغرافیایی در حال حاضردارای معنا و مفهوم شده اند و ما اطلاعات جغرافیایی را بدست آورده ایم. اطلاعات جغرافیایی در بیشتر بصورت نقشه،تصاویر و نمودارها نمایش داده میشوند. برای تبدیل اطلاعات جغرافیایی به دانش، میبایست از سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده نماییم.
سامانه اطلاعات جغرافیایی چیست؟
سیستم اطلاعات جغرافیایی یا سامانه اطلاعات مکانی( Geographic Information System یا Geospatial Information System) که به اختصار، GIS نامیده میشود، یک سیستم رایانه ای برای مدیریت و تجزیه و تحلیل اطلاعات جغرافیایی است. در حقیقت با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، ما میتوانیم با مدیریت و تجزیه و تحلیل اطلاعات جغرافیایی، آنها را به دانستههای موثر در تصمیمگیری، تبدیل نماییم. سیستم اطلاعات جغرافیایی باید قابلیتهای زیر را داشته باشد: